Maidir leis na daoine a chuaigh i bhfeidhm ar an tírdhreach agus a acmhainní, mianach agus bitheolaíoch araon, tá forbairt déanta ar chleachtaí, scileanna agus ceardaíochtaí atá nasctha lena gcultúr agus leis an tírdhreach. Déantar tagairt do na gnéithe seo mar bhéaloideas áitiúil, ceardaíocht, stíl ceoil nó blasanna, dreacha agus foclóir ar leith nó fiú canúintí sna teangacha náisiúnta. Is féidir é sin a fheiceáil agus traidisiún áitiúil ag leanúint ar aghaidh ó ghlúin go glúin agus athshamhlaítear é ag na pobail áitiúla mar fhreagra ar a dtimpeallacht, a idirghníomhaíocht le nádúr agus lena stair. Cuireann siad féiniúlacht ar fáil do dhaoine mar aon le nasc leis an áit agus leanúnachas, rud a chothaíonn meas d’éagsúlacht chultúrtha agus do chruthaitheacht dhaonna.
Tá trí ghné oidhreachta cultúrtha inscríofa ar liosta EOECNA d’oidhreacht Chultúrtha doláimhsithe d’Éirinn. Is iad sin spórt traidisiúnta na hÉireann, iománaíocht, agus tógáil agus cleachtadh dhá uirlis cheoil: an Chláirseach agus an píb Uilleann. Astu seo, déantar an Chláirseach a theagasc sa cheantar le linn fhéile Cheol na Locha i dTuar Mhic Éadaigh gach samhradh. Is féidir ceoltóirí eile a chleachtann an chláirseach nó an píb uilleann a chloisteáil go rialta ag na seisiúin cheoil sna hionaid áitiúla. Is cuid thábhachtach í an iománaíocht de shaol cultúrtha agus spóirt Chontae na Gaillimhe, cé go bhfuil níos mó éilimh ar an bPeil Ghaelach sa cheantar. Tá an iliomad cúirteanna liathróide láimhe sa cheantar freisin.
Bhunaigh an Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta Fardal náisiúnta d’Oidhreacht Chultúrtha Doláimhsithe i 2019. Inniu tá fáil ar 38 ghné oidhreachta cultúrtha san fhardal seo. Orthu sin tá ceardaíocht agus cleachtaí áitiúla cosúil le déantús lása Áth Cinn (atá curtha chun cinn ag an Tionscadal Lása Áth Cinn atá bunaithe i gContae na Gaillimhe sa réigiún geopháirce) déantús ciseán, ealaín agus cleachtadh seabhcóireachta, feirmeoireacht chaorach agus oiliúint mhadra caorach, beachaireacht, ceol traidisiúnta agus tógáil cloch shingil.
Tá gnéithe den oidhreacht dholáimhsithe fós beo inár réigiún geopháirce. Bíonn baint ag ár gceardaithe áitiúla le déantús ciseán traidisiúnta agus saileacha a fhásann go háitiúil in úsáid (Hogan Baskets), madraí caorach á bpórú agus á n-oiliúint chun feirmeoireacht sléibhe traidisiúnta a dhéanamh (Joyce Country Sheepdogs, Killary Sheep Farm, Uain Shléibhe Chonamara agus Connemara Mountain Lamb), olann a phróiseáil agus a dhathú a tháirgeann na caora áitiúla agus arna dhathú le plandaí áitiúla (Joyce Country Wool), agus déantús bláthanna fiáine a úsáid agus táirgí áitiúla sna bialanna chun blas ón tírdhreach a chur ar fáil.
Chuaigh áilleacht nádúrtha ár dtírdhreach i bhfeidhm ar ealaíontóirí leis na céadta bliain anuas. Tugadh spreagadh d’fhilí leis na soilse agus an aimsir a bhíonn ag síorathrú (Wittgenstein, George Moore, Oscar Wilde agus go leor eile), agus d’ealaíontóirí agus do ghrianghrafadóirí a thugann leo an mothúchán a fuair siad agus ar deireadh déantóirí scannán a bhuanaíonn inár gcuimhne an réigiún i scannáin ar nós The Quiet Man agus The Field.
As part of our June 2021 conference, two workshops were produced about ‘Local Songs and Tunes’ and ‘Traditional Craft and Modern Art’ in our region, showing how the natural beauty of our landscape has inspired things such as songs and how local craftsmen use the local resources to create their products.
The ‘Local Songs and Tunes’ workshop features the singer and accordion player Mary Staunton who introduces the video which showcases local musicians, singers and composers. The video also features Sheona Ní Mháille singing and talking to Barbara Philbin in her Maire Luke’s pub about the local music culture. It also showcases a new song from Barney McCabe on both Loughs Mask and Corrib and another from Philip Doddy on Lough Carra. Watch the workshop by clicking anseo.
The ‘Traditional Craft and Modern Art’ workshop features Clodagh Doyle, Keeper of the Irish Folklife Division based at the National Museum of Ireland Country Life at Turlough House, Co. Mayo, who introduces the video exploring modern production of traditional crafts in the region. The video also features Joe Hogan of Hogan Baskets and Carina Coyne of Joyce Country Wool both from the Lough Nafooey area, Clémence Guiraut of Coolin Soaps in the Clonbur area and Ester Kiely and Ger Hassett of the Headford Lace Project. Watch the workshop by clicking anseo.